De quote in de titel is een vrije vertaling van het antwoord dat een jonge sekswerker aan Avril de Sainte-Croix – een Franse abolitionistische activiste – gaf tijdens een gesprek over prostitutie. Avril streefde naar de afschaffing van commerciële seks en vroeg aan de dame in kwestie of “het leven dat ze leidde haar niet degouteerde”. De jonge vrouw antwoordde zonder aarzeling: “mijn lichaam is van mij en als u het mij vraagt, verkoop ik het liever voor één uur voor 10 frank dan voor tien uur dagarbeid in ruil voor een schamel loon”.

Deze anekdote dateert van de jaren 1930 en bevat twee visies op commerciële seks die diametraal tegenover elkaar staan. Nieuw was dat conflict niet. Sterker nog, je zou kunnen stellen dat de problematisering van prostitutie door elites versus de hardnekkige voortzetting ervan door seksverkopers en tussenpersonen een constante is in de geschiedenis. Het is dankzij de koppigheid van sekswerkers, bordeeleigenaars en andere intermediairs dat prostitutie vandaag als een vorm van werk wordt erkend. Tenminste, volgens de wet. Want in de hoofden van veel mensen blijft commerciële seks een probleem.

Na haar lezing gaat historica Magaly Rodriguez in gesprek met sekswerkactiviste Dinah Bons, niet alleen over de historische wortels, maar ook over de hedendaagse uitdagingen van het ‘probleem’ dat sekswerk heet. Dit gesprek wordt gemodereerd door Æris Vanermen.

Een mens is niet een optelsom van lichaam en geest, maar een lichamelijk of belichaamd wezen. Wanneer jouw materiële lichamelijkheid niet past in jouw materiële context, worden je mogelijkheden ingeperkt. Zo worden zwarte lichamen vaker gehinderd in een witte wereld, moeten vrouwenlichamen afgeschermd en afgeremd worden in een misogyne wereld, passen dikke lichamen niet in een wereld die ingericht is voor gemiddelde lichamen, kunnen berolstoelde lichamen niet met de trap, en worden depressieve lichamen inert omdat hun wereld hen niet meer uitnodigt.

Lichamen functioneren altijd in relatie tot andere lichamen en tot de omgeving. Toch is de opvatting nog gangbaar dat je lichamelijke problemen kunt oplossen door te focussen op tekortkomingen in het lichaam, in het denken of in het gedrag van individuen. “Als jij niet in de wereld past, dan moet jij er maar voor zorgen dat je er wel in past”, lijkt het adagium van onze tijd. In haar lezing zal Jenny Slatman eerst kort uitleggen waar deze focus op het individuele vandaan komt en wat haar tekortkomingen zijn. Vervolgens zal zij een nieuwe kijk op lichamelijkheid presenteren.

In het nagesprek gaat hoogleraar Medical & Health Humanities Jenny Slatman samen met Hanane El Kaddouri van Afromedica, een organisatie die zich inzet voor etnische diversiteit in de gezondheidszorg, en moderator en onderzoeker disability studies Gert-Jan Vanaken in op wat Slatmans inzichten betekenen voor de gezondheidszorg. Hoe kunnen we aan de slag met een zorgsysteem dat nog veel te weinig is ingericht op de diversiteit aan lichamen waarvoor het eigenlijk zorg zou moeten dragen?

Als wetenschappers onderzoek doen naar het lichaam, dan zien ze die doorgaans als proper en heel, puur en solide, of zelfs theoretisch en vleesloos. Zelden spreken ze over lichamen die continue hun poreuze grenzen overschrijden door plassen, niezen, huilen, bloeden, braken, kwijlen, zweten, ejaculeren, menstrueren, zogen. Ook wetenschappers zijn dus niet immuun voor het taboe dat op de lichaamssappen rust. Waarom hebben we zo’n moeilijke relatie tot de lichaamssappen? In deze lezing duikt Ruben Verwaal in de kliederige zones van lichamen om deze vraag te beantwoorden.

Net zoals de sappen letterlijk door diverse plekken en domeinen sijpelen, kan de onderzoeker van die sappen zich niet beperken tot één kennisdomein. De studie naar de rol van sappen in cultuur en samenleving vereist een interdisciplinaire aanpak met aandacht voor geschiedenis van wetenschap en geneeskunde, materiële en visuele cultuur, psychologie en de geschiedenis van emoties, gender en disability studies. Ruben Verwaal bestudeert de materialiteit van de individuele lichaamssappen doorheen de geschiedenis en toont hoe het stigma op het lekkende lichaam een moderne uitvinding is en dus ook weer kan veranderen.

Na de lezing gaat Ruben in gesprek met emma ydiers.

In de tweede week van november 2024 bereikte ons het droeve nieuws dat Piet Devos is overleden. Op 26 november stellen we graag zijn laatste boek Langs bloedbanen voor: met een voordracht door Anaïs Van Ertvelde, een gesprek met professor in de medische ethiek Heidi Mertes en muziek van Mia Thompson. Aan het einde van de avond proosten we op het leven van Piet Devos. Hij bracht verhalen die nog niet verteld waren, gaf een stem aan wat vaak vergeten wordt. Piet Devos was een bijzondere dichter, schrijver en onderzoeker. Hij verloor op vijfjarige leeftijd zijn zicht door netvlieskanker, een ervaring die zijn leven en werk diepgaand heeft gevormd. Hij inspireerde als activist voor een groenere en inclusievere wereld, en zag kracht in de kwetsbaarheid en de waarde van verschillende perspectieven.

Over Langs bloedbanen

Via doorgedreven prenatale screenings en nieuwe gentherapieën proberen we steeds meer vat te krijgen op onze gezondheid en die van onze (ongeboren) kinderen. Een nobel streven, zo lijkt het, maar volgens onderzoeker en auteur Piet Devos is er dringend meer nood aan reflectie over dit medisch-genetisch maakbaarheidsdenken.

Puttend uit zijn eigen ervaring met een zeldzame, genetische aandoening, waarschuwt Devos met name voor de tendens mensen te reduceren tot een (corrigeerbaar) DNA-profiel. Daarmee is het huidige geloof in maakbare genen de moderne uitloper van veel ouder, wijdverbreid gedachtegoed dat lichamen eenduidig tracht te identificeren op basis van zogenaamde biologische kenmerken.

Genetische profilering schijnt weliswaar heel wat objectiever te zijn dan eerdere indelingen op basis van bloed, schedelgrootte of huidskleur, maar waardenvrij is ze evenmin. Op grond van DNA bepalen wie ziek of gezond is, welke kinderen al dan niet gewenst zijn, is wel degelijk een morele keuze. Het is daarom de hoogste tijd dat we zulke keuzes openlijk erkennen en ter discussie stellen. Anders dreigen zieke en gehandicapte mensen opnieuw het slachtoffer te worden van een stilzwijgende onderdrukking.

Langs bloedbanen van Piet Devos is een publicatie in de reeks Karakters, essays over filosofie en cultuurkritiek in zakformaat. De Karakters zijn een samenwerking van Studium Generale, Academia Press, deBuren en Rekto:Verso. Anaïs Van Ertvelde leest voor uit Langs bloedbanen. Daarna volgt een gesprek over het onderwerp met professor in de medische ethiek Heidi Mertes. Zangeres en kunstenares Mira Thompson brengt een artistieke interventie. Nadien is er tijd voor een drankje, proosten we op het leven van Piet Devos en kan je het boek kopen aan de boekenstand.

De lezing en het panel maken deel uit van het Festival van de Gelijkheid en zijn een samenwerking van Studium Generale, de Buren en Curieus vzw. Studenten mogen gratis binnen op donderdag 12 december, maar moeten wel een gratis ticket aanschaffen via de website van Festival van de Gelijkheid.

Tot 2018 moesten trans personen in België zich ontdoen van elke mogelijkheid om biologisch ouder te worden in hun oorspronkelijke geslachtsrol. In 2021 stelde Vooruit-voorzitter Conner Rousseau voor om moeders die niet in staat zijn voor hun kinderen te zorgen, tijdelijk te verbieden om opnieuw zwanger te worden, desnoods met gevangenisstraf als stok achter de deur. Ook in het debat over zwangerschapsafbreking gelden selectieve criteria: na twaalf weken is abortus enkel toegestaan om medische redenen, die niet alleen levensgevaar betreffen, maar ook ons idee van welk leven waardevol genoeg is om geboren te worden.

In een samenleving die autonomie over onze lichamen hoog in het vaandel draagt, blijkt die autonomie sterk begrensd door ideeën over ‘oneigenlijk gebruik’ van onze lichamen. Gezonde lichamen worden geacht een volgende generatie te creëren die ons verzorgt en de economie draaiende houdt, terwijl lichamen die als minderwaardig worden beschouwd vooral niet mogen reproduceren. In deze inleidende lezing onderzoekt schrijver en filosoof Suzanne Roes hoe onze ideeën over ideaal ouderschap en de geschikte kinderen diep verweven zijn met onze cultuur en wetgeving.

Na de inleidende lezing volgt een panelgesprek met Suzanne Roes, onderzoeker en schrijver Jacqueline Kool, en genderonderzoeker Siggie Vertommen waarin we dieper ingaan op de vraag wie er zwanger mag en kan worden (en vooral ook, wie niet) en wat dit betekent voor wie queer, gehandicapt en/of geracialiseerd is. Niet alleen in de Belgische maar ook in een transnationale context. Filosofe en schrijver Martha Claeys modereert het gesprek en Astrid Verplancke verzorgt de live-illustraties. Achteraf is er ook nog een nagesprek in De Krook.

Wegens persoonlijke omstandigheden zal Lennart Soberon helaas verstek moeten geven voor de de Studiumlezing van volgende week. Deze Studium avond wordt dan ook geannuleerd. Om 20:30 speelt de film wel nog steeds in het reguliere KASKcinema programma, zonder inleiding.

Studium Generale en KASKcinema slaan de handen in elkaar voor een bloemlezing over filmische lijfelijkheid. Hoewel de cinema handelt in onsterfelijkheid, zijn weinig lichamen zo succesvol voor de eeuwigheid gepreserveerd als dat van Jean-Claude Van Damme. Ooit België haar meest gewilde exportproduct deed JCVD doorheen de jaren ‘80 en ‘90 pelliculeprints smelten met de aanblik op zijn bil-, buik- en bicepsspieren. Frescowaardige gevechtsmaneuvers en ogen vol kinderlijke onschuld lieten hem met split en schouders uitsteken boven de hompen lomp vlees die de actiecinema rijk was.

Doorweekt van een techno-paranoia zoals enkel de nineties die voelden, schetst dit kleinschalige sci-fi epos het verhaal van een cyborg-soldaat op de vlucht van de overheidsinstelling die hem creëerde — alsook een norse Dolph Lundgren. Deze doorbraakfilm van genre-vakman Roland Emmerich kent hetzelfde genetische materiaal als zijn latere hits, zoals ‘Independence Day’ (1998), maar onderscheidt zich door de intiemere schaal en roodbloedige karakters. Van Damme staat hier centraal als Emmerichs hoogsteigen Vitriviusman; een lijf dat van alle kanten belicht wordt om de zaligheid van de actieanatomie tentoon te stellen.

Voorafgaand aan de film geeft filmwetenschapper en programmator Lennart Soberon een introductie over de body politics van de Amerikaanse actiecinema. In de actiefilm zijn (mannen)lichamen steeds een canvas waar verlangens, onzekerheden en vijandsbeelden van hun tijd op worden weergegeven. Aan de hand van analyse van het genre en haar geschiedenis behandelt Lennart de vleesgeworden machtsstructuren die deze iconen vertegenwoordigen.

• Lennart Soberon is onderzoeker in de filmwetenschappen (VUB) en artistiek coördinator bij KASKcinema. Zijn doctoraatsonderzoek handelde over de representatie van geweld en de constructie van vijandbeelden in Hollywoodcinema. Momenteel werkt hij aan een project rond de filmische verbeelding van landsgrenzen.

Deze lezing en filmvertoning zullen plaatsvinden in KASKcinema. De zaal is toegankelijk voor rolstoelgebruikers en een beperkt aantal plekken is voorzien in de zaal. Het toilet voor rolstoelgebruikers bevindt zich op de eerste verdieping, en is bereikbaar met een lift. Er wordt een uitgeschreven versie van de inleiding voorzien. De inleiding is in het Nederlands en de film is Engelstalig met Nederlandse ondertitels. Wie verdere vragen heeft over de toegankelijkheidsvoorzieningen, kan contact opnemen met de organisatie: anais.vanertvelde@hogent.be.

Het begrip seksueel racisme verwijst naar de klucht van raciale stereotyperingen, fantasieën, angsten en lusten die geprojecteerd worden op niet-witte lichamen. Seksueel racisme is diepgeworteld in de vermeende superioriteit van de witte (mannelijke) psyche. Een psyche die, middels de ratio, controle en discipline op het witte (mannelijke) lichaam verworven heeft. Als Zwarte transvrouw met een actieve seksuele praktijk in de diaspora, is seksueel racisme een dagelijks gegeven.

Is het mogelijk om een Zwarte transvrouw waarlijk lief te hebben? Is het mogelijk om mij te begeren, zonder mij te fetisjiseren? Welke rollen spelen verlangen en schaamte bij het ontstaan van fetisjisme? Vervult mijn Zwarte transvrouwlichaam de rol van psycho-seksuele terrorist? Kan je een lichaam begeren en liefhebben als dat lichaam ook angst oproept? Hoe neutraliseer ik het transmisoginoire geweld van degenen die mij begeren? Hoe ontsnap ik hieraan?

Olave: “Vanavond nemen we geen blad voor onze schaamstreek. Dat wil zeggen: ik ga het in mijn voordracht over seksueel geweld hebben, en ik zal erotische en pornografische taal niet schuwen of omfloersen. Ik nodig de aanwezigen uit op een verkenning van intimiteit en seksualiteit vanuit mijn perspectief – grofheid en geweld zijn de norm en de mechanismen waarmee mijn seksuele complexiteit platgewalst dreigen te worden.”

Na de lezing gaat Olave Nduwanje in gesprek met Uwi Van Hauwermeiren.

• Olave Nduwanje werd geboren in Burundi en getogen in de diaspora en is een Zwarte trans vrouw die schrijft. Ze leverde literaire bijdragen aan ‘Zwart- Afro-europese literatuuur uit de Lage Landen’ (2018), ‘De Goede Immigrant’ (2020) en ‘Being Imposed upon’ (2020). Daarnaast publiceerde zij enkele keren in De Standaard, OneWold Magazine en ook het NRC Handelsblad. Haar parcours als schrijfster tot hiertoe is gekenmerkt door kortlopende projecten (columns, artikelen, literaire bijdragen aan bloemlezingen, voordrachten, etc.). Het is haar ambitie om hier, in de komende jaren, mee te breken en zich te oriënteren richting twee grote projecten: een toneelstuk (werktitel ‘Een Bubbel van Vijf’) en een roman over doodgaan.

• Uwi Van Hauwermeiren (die/hun), is een BPOC persoon en DEI-expert (diversity, equity en inclusion) die transparant is over hun eigen trans, queer & neurodivergent zijn

Deze lezing zal plaatsvinden in de MIRY Concertzaal. De zaal is rolstoeltoegankelijk via een lift naar de eerste verdieping. Voor deze lezing wordt een tolk Vlaamse gebarentaal voorzien. Wie verdere vragen heeft over de toegankelijkheidsvoorzieningen, kan contact opnemen met de organisatie: anais.vanertvelde@hogent.be. Ter plekke kunnen vragen aan de jobstudent bij de balie gesteld worden. 

Studenten en personeel kunnen gratis binnen op vertoon van kaart. Betalende tickets zijn hier verkrijgbaar.

In de zomer van 2024 ondernam schrijfster Louise Souvagie een Six Week Crossfit Challenge. Het vormde een aanleiding om na te denken over maakbaarheid, heteronormativiteit in fitnesscultuur en de inherente rebellie van het dikke lichaam. Want is dik zijn en dik blijven geen daad van verzet in een wereld die ons vertelt dat we ons gewicht zelf in de hand hebben?

Fitness is doordrongen van een idee dat we in strijd leven met ons eigen lichaam. Wanneer je wint, toon je je succes aan met de combinatie van een geslaagde voor- en na-foto. Maar wat als je in een lichaam leeft die een tijdlijn van punt A naar punt B verwerpt? Dan val je al gauw in een categorie mensen die om verschillende redenen strijden voor inclusie zoals de queer gemeenschap. Onverwachts leiden down-ups en deadlifts naar de affiniteit tussen queerness en het dikke lichaam.

Na de lezing gaat Louise Souvagie in gesprek met activiste Philsan Osman. Dit evenement vindt plaats in het kader van het WACF-festival en is een samenwerking van Studium Generale en VIERNULVIER.

• Louise Souvagie is schrijver en moderator. In 2019 behaalde ze een Master in vrije kunsten aan KASK & CONSERVATORIUM. Ze maakte de podcast ‘GALLERINAS’ en schreef voor Rekto:Verso en Extra Extra Magazine. De afgelopen jaren nam ze deel aan Nieuw Geluid (deBuren), de Week van de Kunstkritiek (Frans Masereel Centrum) en de Mediakaravaan (de lage landen). Ze doceert kunstbeschouwing aan het Lemmensinstituut te Leuven.

• Philsan Osman is co-auteur van ‘Voor Wie Willen We Zorgen: Ecofeminisme als inspiratiebron’ (EPO 2021). Ze komt uit Somalië en is schrijver, activist en community builder.

Deze lezing zal plaatsvinden in de De Minardschouwburg – de zaal is makkelijk bereikbaar voor gebruikers van een rolstoel. Gelieve bij de aankoop van een ticket te vermelden dat je rolstoelgebruiker bent. Dan wordt er alvast een aparte plaats voor jou en je eventuele begeleider gereserveerd. Bij aankomst aan de schouwburg, kan je via een zachte helling makkelijk de ticketbalie bereiken. Meld je daar aan, en er wordt gezocht voor begeleiding door ons zaalpersoneel. Er wordt een schrijftolk voorzien. Wie verdere vragen heeft over de toegankelijkheidsvoorzieningen, kan contact opnemen met de organisatie: helena.verheye@hogent.be Ter plekke kunnen vragen aan de jobstudent bij de balie gesteld worden.

Students and staff can enter for free by showing their card. Paid tickets are available here.

In the West, we commonly believe that the aversion to fatness is rooted in medical concerns, especially given the purported “obesity epidemic.” However, studies have shown that the aversion to fat bodies in the West precedes medical warnings about any presumed relationship between size and health. Further, research has long-established that the group most likely to be denigrated for being fat is Black women. In this presentation, Strings will show that contrary to popular beliefs, fatphobia is not rooted in health concerns. Rather, it arose as a mechanism to justify the booming enterprise of slavery through the degradation of Black people, and Black women in particular, as unrestrained in their “animal appetites.” Moreover, when the medical establishment elected to take up questions regarding the relationship between fat and health in the 20th century, physicians chose BMI as its proxy, a tool mired in colour-blind racism.

After the lecture, Sabrina Strings will have a conversation with writer Philsan Osman. This event takes place in the framework of the WACF-festival and is a collaboration between Studium Generale and VIERNULVIER.

• Sabrina Strings is Assistant Professor of Sociology at the University of California, Irvine. She previously held an appointment as a Chancellor’s Postdoctoral Fellow in the Department of Sociology and the School of Public Health at the University of California, Berkeley.

• Philsan Osman is co-author of “For Whom We Want to Care: Ecofeminism as Inspiration” (EPA 2021). She is originally from Somalia and is a writer, activist and community builder.

The lecture will take place in the theater hall at the Vooruit. There are works in progress at the Vooruit to improve accessibility. During the works, the elevator in front of the theater hall will remain accessible. The auditorium is accessible to persons in wheelchairs, accompanied by a VIERNULVIER staff member. Wheelchair seating is available in rows 1 and 17 of the parterre. There is an adapted restroom nearby.

Anyone with further questions about accessibility arrangements should contact the organization: helena.verheye@hogent.be

In “De geknevelde vrouw” stelt Bieke Purnelle dat het vrouwenlichaam nooit neutraal is, maar een strijdtoneel. Achter elke wet over abortus, elk verbod op een hoofddoek en elke norm over hoe een vrouw zich hoort te gedragen, schuilt een machtsstrijd. In dit messcherpe essay fileert Purnelle hoe patriarchale structuren, nationalistische agenda’s en reactionaire bewegingen de controle over het vrouwenlichaam versterken. Een prikkelende en urgente oproep om macht, moraal en ongelijkheid niet als natuurwetten te accepteren, maar als structuren die bestreden moeten worden.

Genderexpert en schrijver Bieke Purnelle stelt deze avond een nieuwe publicatie voor in de reeks Karakters, essays over filosofie en cultuurkritiek in zakformaat. De Karakters zijn een samenwerking van Studium Generale, Academia Press, de Buren en Rekto:Verso. Na de lezing volgt er een artistieke interventie van feministische slam poetry door Sanne Lolkema en een nagesprek met Robin Goudsmit. Tenslotte is er tijd voor een drankje en kan je het boek kopen en laten signeren aan de boekenstand.